Phòng khám chuyên khoa da li�u - Thạc s� bác s� Hu�nh Văn Quang

Chúng ta thường nhớ đến các cuộc đi nghỉ ở biển, đi picnic ở công viên, hoặc nằm thư giãn tại bể bơi ngoài trời. Thói quen thích tắm nắng, hoặc làm việc quá nhiều dưới ánh nắng mặt trời có thể gây nên sự phá hủy làn da của bạn. Quá trình này có  thể làm biến đổi da gây dày sừng và được gọi tên là dày sừng ánh nắng.  

Biểu hiện dày sừng ánh nắng:

Dày sừng ánh nắng thường xuất hiện ở vùng da cơ thể thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như vùng mặt, da đầu, mặt duỗi cẳng tay, mu tay. Lúc đầu, bệnh biểu hiện như là một dát màu hồng, rám hoặc đôi khi không có thay đổi nào về màu sắc, bề mặt thô, khô, có ít vảy da .

Ai là người có thể mắc dày sừng ánh nắng:

Bệnh thường xuất hiện ở người da sáng màu và trên 40 tuổi, đặc biệt có nhiều năm tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Ở một số nước với khi hậu nóng và nắng nhiều,  50% người da sáng màu (chủ yếu là người da trắng) có thể xuất hiện tổn thương dày sứng ánh nắng.

Tuy nhiên, dày sừng ánh nắng cũng có thể xuất hiện ở người da sẫm màu. Đôi khi, tổn thương dày sừng ánh nắng cũng gặp ở người trẻ tuổi do phải tiếp xúc nhiều và thường xuyên với ánh nắng mặt trời.

Tại sao cần phải chẩn đoán và điều trị bệnh dày sừng ánh nắng:

Tiếp xúc với ánh sáng mặt trời quá nhiều có thể gây hại cho làn da của bạn. Qua thời gian, tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời có thể phá hủy các tế bào da của bạn. Sự phá hủy này có thể dẫn đến bệnh dày sừng ánh nắng và đôi khi tiến triển thành ung thư tế bào gai. 

Ung thư tế bào gai có thể lan rộng, xâm lấn hoặc di căn. Điều này giải thích tại sao cần chẩn đoán sớm và điều trị dày sừng ánh nắng.

Các phương pháp điều trị dày sừng ánh nắng:

Việc chẩn đoán sớm dày sừng ánh nắng là rất cần thiết. Các phương pháp sau đây có thể được áp dụng cho điều trị dày sừng ánh nắng: 

Các tổn thương khu trú: thường áp dụng điều trị áp lạnh Nitơ, đốt laser CO2, đốt điện

Các tổn thương lan tỏa: đây là biểu hiện hay gặp của bệnh, ngoài ra, một số những biến đổi của dày sừng ánh nắng mà chưa phát hiện bằng mắt thường. Việc điều trị các thuốc bôi như 5 FU (Fluorouracil), Immiquimod, quang động lực sẽ có hiệu quả tốt. 

Các phương pháp phẫu thuật thường ít được chỉ định điều trị dày sừng ánh sáng

Phương pháp dùng hormon Melanotan cũng đang được nghiên cứu. 

Mọi phương pháp điều trị cần phải được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu

 Làm sao chúng ta có thể phòng ngừa bệnh dày sừng ánh nắng:

Khi hoạt động bên ngoài quá nhiều, việc tiếp xúc ánh sáng mặt trời có thể gây hại cho làn da của bạn. Ngoài tổn thương dày sừng ánh sáng, các biểu hiện khác do tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời như bỏng nắng, đỏ da, tăng sắc tố, nếp nhăn, khô da,… hoặc nặng hơn có thể gây ung thư da. Theo báo cáo, khoảng hơn 90% các ung thư da xuất hiện ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng.

Nhằm ngăn ngừa bệnh dày sừng ánh sáng và các tổn hại khác trên da do tia cực tím có trong ánh sáng mặt trời gây nên, các bác sĩ chuyên khoa da liễu khuyên các bạn một số điểm lưu ý sau nhằm bảo vệ làn da của mình:

• Tránh tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng, đặc biệt vào thời điểm mà nhiều ánh nắng nhất trong ngày (từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều)
• Sử dụng chất chống nắng có chỉ số chống nắng (SPF) từ 15 trở lên. Bôi chất chống nắng ít nhất 15 đến 30 phút trước khi ra ngoài.
• Sử dụng các chất chống nắng phổ rộng có thể bảo vệ chống lại cả tia cực tím UVA và UVB.
• Phải bôi lại chất chống nắng sau 2 giờ, và bôi cả khi trời có mây.
• Khi ra ngoài, cần đội mũ rộng vành và mặc quần áo dài để hạn chế tiếp xúc với ánh nắng.

ThS. Lê Hữu Doanh – Bộ môn Da liễu, Trường Đại học Y Hà Nội